ΔΩΡΕΑ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΙΜΟΥ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ ΤΟΥ ΦΥΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΛΕΞΙΚΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΓΕΝΝΑΔΙΟΥ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Το πολύτιμο χειρόγραφο του Φυτολογικού Λεξικού του Παναγιώτη Γενναδίου, διακεκριμένου γεωπόνου και συγγραφέα, απέκτησε πρόσφατα η Βιβλιοθήκη του Μουσείου, έπειτα από δωρεά του κυρίου Παύλου Ν. Μαγκάκη, δισέγγονου του Γενναδίου, τον οποίο ευχαριστούμε ιδιαίτερα.

Ποιος ήταν ο Παναγιώτης Γεννάδιος;

Ο Παναγιώτης Γεννάδιος (1848 – 1917) ήταν γιος του διδασκάλου του Γένους Γεωργίου Γενναδίου και νεώτερος αδελφός του διπλωμάτη και εθνικού ευεργέτη Ιωάννη Γενναδίου. Από την πλευρά της μητέρας του,  Άρτεμης, καταγόταν από την οικογένεια Μπενιζέλου.

Υπήρξε διεθνούς φήμης Έλληνας γεωπόνος, φυσιοδίφης και συγγραφέας. Από το 1870 έως το 1874 σπούδασε με υποτροφία στη διακεκριμένη, ακόμη και σήμερα, Γεωπονική Σχολή του Βιομηχανικού Πανεπιστημίου Ιλινόις (ΗΠΑ). Παράλληλα, εργαζόταν ως απλός εργάτης στα χωράφια, προκειμένου να αποκτήσει πρακτική πείρα της γεωργίας, δίνοντας βάση στην καλλιέργεια προϊόντων που ήδη καλλιεργούνταν στην Ελλάδα.

Ως πρωτεύσαντα της Σχολής του, προτάθηκε στον Γεννάδιο να μείνει στην Αμερική και να διδάξει σε κάποια νεοσύστατη γεωργική σχολή με ικανοποιητικό μισθό, αλλά δε δέχθηκε. Προτίμησε να γυρίσει στην Ελλάδα και να πραγματοποιήσει το όραμά του, να μετασχηματίσει και να εκσυγχρονίσει τον πρωτογενή τομέα της χώρας του. Αρχικά, εργάστηκε στα κτήματα του Χρηστάκη Ζωγράφου στη Θεσσαλία. Εκεί εφάρμοσε νέες μεθόδους καλλιέργειας και δίδαξε την καινοτομία στους αγρότες, δουλεύοντας στο πλάι τους. Κατόπιν, για ένα μικρό διάστημα, διορίστηκε καθηγητής Φυσικής Ιστορίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση κι έπειτα διευθυντής του Δημοσίου Δενδροκομείου Αθηνών.

Από το 1880 και για πολλά έτη διετέλεσε διευθυντής του Τμήματος Γεωργίας του Υπουργείου Εσωτερικών τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο. Μάλιστα, στην Κύπρο γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στο όνομά του ακόμη και στις μέρες μας. Ο Παναγιώτης Γεννάδιος θεωρείται ο διαμορφωτής της γεωργικής καλλιέργειας στο νησί.

«Λεξικόν Φυτολογικόν»

Επιστέγασμα όλων των παραπάνω είναι το μνημειώδες έργο του «Λεξικόν Φυτολογικόν: περιλαμβάνον τα ονόματα, την ιθαγένειαν και τον βίον υπερδεκακισχιλίων φυτών, εν οις και τα λόγω χρησιμότητος ή κόσμου καλλιεργούμενα», των οποίων περιγράφονται εκτενώς η ιστορία, η καλλιέργεια, τα προϊόντα και οι νόσοι. Το λεξικό ολοκληρώθηκε έπειτα από έρευνα και μελέτη 40 ετών και εκδόθηκε το 1914 στην Αθήνα από το τυπογραφείο του Παρασκευά Λεώνη. Έκτοτε είναι σταθερά βασικό εγχειρίδιο των γεωπόνων με σημαντικές επανεκδόσεις ως τις μέρες μας.

Το χειρόγραφο του Φυτολογικού Λεξικού, το οποίο έχουμε την ιδιαίτερη τιμή να φιλοξενούμε στη Βιβλιοθήκη του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, διασώθηκε από τον Κωνσταντίνο Μαγκάκη, εγγονό του Παναγιώτη Γενναδίου. Ο Κωνσταντίνος Μαγκάκης διαφύλαξε το χειρόγραφο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και χάρη στην επιμέλειά του, μας παραδόθηκε σε άριστη κατάσταση.

Πηγές:

Διάλεξη του Χαράλαμπου Μπακιρτζή, Επίτιμου Εφόρου Αρχαιοτήτων και Προέδρου ΔΣ του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού. Διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Φίλων Γενναδίου Βιβλιοθήκης και πραγματοποιήθηκε στο Cotsen Hall στις 7 Φεβρουαρίου 2024.
https://www.blod.gr/lectures/panagiotis-gennadios-1848-1917-protoporos-tis-ellinikis-geoponias/

Λεξικόν Φυτολογικόν: Περιλαμβάνον τα ονόματα, την ιθαγένειαν και τον βίον υπερδεκακισχιλίων φυτών, εν οις και τα λόγω χρησιμότητος ή κόσμου καλλιεργούμενα, των οποίων περιγράφονται και η ιστορία, η καλλιέργεια, τα προϊόντα και αι νόσοι /υπό Π. Γ. Γενναδίου. Εν Αθήναις: εκ του τυπογραφείου Παρασκευά Λεώνη, 1914.

https://anemi.lib.uoc.gr/metadata/e/5/c/metadata-02-0000608.tkl

https://athensfirstcemeteryingreek.blogspot.com/

 

Μεγάλη φωτό: Τίτλος σπουδών του Παναγιώτη Γενναδίου «Βιομηχανικό Πανεπιστήμιο Ιλινόις».
Mικρή φωτό: O Παναγιώτης Γεννάδιος σε νεαρή ηλικία.
Kάτω: Οι 2 πρώτες σελίδες του χειρογράφου του Φυτολογικού Λεξικού του Π. Γενναδίου.

 

Newsletter

Συμπληρώνοντας το email σας συμφωνείτε να λαμβάνετε ενημερώσεις από την ιστοσελίδας μας.

Διαβάστε την Πολιτική Απορρήτου.